Αφιέρωμα στο έπος που σφράγισε την επιστημονική φαντασία

Ιστορία & Θρησκεία

Η Μπατλεριανή Τζιχάντ και οι απαρχές της Αυτοκρατορίας

Ου ποιήσεις σεαυτώ μηχανικόν κατασκεύασμα ομοιάζον ανθρωπίνω πνεύματι.
– Καθολική Βίβλος της Οράγγης

Η Μεγάλη Επανάσταση, ο τρομερός πόλεμος των ανθρώπων ενάντια στις σκεπτόμενες μηχανές που είναι σήμερα γνωστός ως Μπατλεριανή Τζιχάντ, έθεσε τις βάσεις για το ιδεολογικό, πολιτικό κι οικονομικό οικοδόμημα της Αυτοκρατορίας. Η Μπατλεριανή Τζιχάντ είναι η ιστορία του απεγνωσμένου αγώνα των τελευταίων ελεύθερων ανθρώπινων κόσμων εναντίον των σκεπτόμενων μηχανών του Όμνιους. Είναι η ιστορία της ίδρυσης της Αδελφότητας των Μπένε Τζέζεριτ, της Διαστημικής Συντεχνίας και της σχολής των Μέντατ. Είναι η ιστορία της εδραίωσης του Οίκου των Κορρίνο και της μεγάλης μετανάστευσης των Ζενσούνι που βρήκαν τελικά καταφύγιο στον έρημο πλανήτη Αρράκις, για να γίνουν τελικά οι πρόγονοι των θρυλικών Φρέμεν.

 

Ι. Παλαιά Αυτοκρατορία: Η επανάσταση των Τιτάνων και η επικράτηση του Όμνιους.

Πόλεμος πάντων πατήρ.
– Ηράκλειτος, φιλόσοφος της Αρχαίας Γης

Πριν ξεκινήσει κανείς τη μελέτη της ζωής και της δράσης του Μουάντ’Ντίμπ και την ανάλυση των γεγονότων που οδήγησαν στην εκθρόνιση του Αυτοκράτορα Πατισάχ Σαντάμ IV, είναι απαραίτητο να διευρύνει τις γνώσεις του σχετικά με το ιστορικό πλαίσιο που οδήγησε στη διαμόρφωση της Αυτοκρατορίας.

Δέκα χιλιάδες χρόνια πριν από τα γεγονότα που έγιναν γνωστά ως η Εξέγερση του Αρράκις, η ανθρωπότητα εισήλθε σε μια από τις πιο σκοτεινές περιόδους της ιστορίας της. Στο έλεος ανίκανων ηγετών, αιχμάλωτοι της ίδιας της τεχνολογικής τους προόδου, οι άνθρωποι σταμάτησαν να ζουν και να ονειρεύονται και παραδόθηκαν στην τρυφή και την αποτελμάτωση.

Τότε έκανε την εμφάνισή του ένας άνθρωπος από το πλανητικό σύστημα του Θαλίμ, ένας οραματιστής με το όνομα Τλάλοκ, το όνομα ενός αρχαίου θεού της βροχής. Μίλησε στα αποχαυνωμένα πλήθη, πασχίζοντας να αναστήσει το ανθρώπινό τους πνεύμα, χωρίς όμως ουσιαστικό αποτέλεσμα. Ελάχιστοι ήταν αυτοί που άκουσαν τα λόγια του Τλάλοκ. Αυτοί οι λίγοι σκεπτόμενοι άρχισαν να συναντώνται κρυφά και να συζητούν για το μέλλον της ανθρωπότητας. Απαρνήθηκαν τα πραγματικά τους ονόματα και πήραν επωνυμίες αρχαίων ηρώων και θεών. Ικανότερος ανάμεσά τους ήταν ο Στρατηγός Αγαμέμνων και δίπλα του η ερωμένη του, Ήρα, μια πραγματική οργανωτική ιδιοφυΐα. Αυτοί οι δύο επιστράτευσαν τον ειδικό προγραμματιστή Μπαρμπαρόσα, ο οποίος βρήκε έναν τρόπο να μετατρέψει τις πολυάριθμες υπηρετικές μηχανές σε τρομερούς πολεμιστές, συνδυάζοντας τη μηχανική νοημοσύνη με ορισμένα ανθρώπινα χαρακτηριστικά, όπως τη φιλοδοξία και την αγάπη για εξουσία.

Πολλοί ήταν εκείνοι που προσχώρησαν στις τάξεις των επαναστατών. Οι είκοσι αρχηγοί της επαναστατικής κίνησης κατόρθωσαν να ανατρέψουν την Παλαιά Αυτοκρατορία. Νικητές πια, ονόμασαν τους εαυτούς τους Τιτάνες. Οδηγούμενοι από τον οραματιστή Τλάλοκ, οι είκοσι αυτοί άνθρωποι μοίρασαν μεταξύ τους τη διακυβέρνηση των πλανητών της Αυτοκρατορίας, επιβάλλοντας τη θέλησή τους μέσω των ανίκητων πολεμικών μηχανών του Μπαρμπαρόσα. Κατέκτησαν όλο σχεδόν το γνωστό σύμπαν κι ελάχιστοι μόνο κόσμοι, στις παρυφές του ανθρώπινου διαστήματος, κατόρθωσαν να τους αντισταθούν, ιδρύοντας την πολεμική συμμαχία που έμεινε γνωστή ως Σύμπραξη των Ευγενών. Πολέμησαν τους Τιτάνες, και μετά από πολλές αιματηρές μάχες κατάφεραν να ανακόψουν την προέλασή τους.

Μερικά χρόνια αργότερα, ο Τλάλοκ έχασε τη ζωή του σε ένα τραγικό δυστύχημα. Ο Αγαμέμνων ήταν εκείνος που διαδέχτηκε τον ηγέτη των Τιτάνων, ο θάνατος όμως του φίλου και μέντορά του τον γέμισε θλίψη. Θέλοντας να συνεχίσουν να κυβερνούν για αιώνες, ο Αγαμέμνων κι η ερωμένη του, Ήρα, μεταμόσχευσαν τους εγκεφάλους τους σε ειδικά δοχεία συντήρησης, τα οποία μπορούσαν να τοποθετηθούν σε διάφορα μηχανικά σώματα. Ο ένας μετά τον άλλο, οι εναπομείναντες Τιτάνες ήρθαν αντιμέτωποι με το φάσμα των γηρατειών και της θνητότητας. Στο τέλος, επέλεξαν κι αυτοί την μεταμόσχευση των εγκεφάλων τους. Οι Τιτάνες μετατράπηκαν όλοι σε Σάιμεκ, μηχανές με ανθρώπινο εγκέφαλο. Η εξουσία των Τιτάνων διατηρήθηκε για έναν ακόμα αιώνα. Οι Σάιμεκ κυβερνούσαν τους διάφορους πλανήτες, χρησιμοποιώντας ολοένα και πιο εξελιγμένες σκεπτόμενες μηχανές για να διατηρούν την τάξη. Μια μοιραία μέρα, όμως, ο ηδονιστής Τιτάνας, Ξέρξης, επιθυμώντας να κερδίσει περισσότερο ελεύθερο χρόνο για τις προσωπικές του απολαύσεις, παρέδωσε ένα μεγάλο μέρος της εξουσίας του στο κεντρικό σύστημα Τεχνητής Νοημοσύνης. Το ιδιαίτερα εξελιγμένο υπολογιστικό δίκτυο εδραίωσε την κυριαρχία του σ’ έναν ολόκληρο πλανήτη και σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα κατόρθωσε να κατακτήσει όλους τους πλανήτες που κυβερνούσαν οι Τιτάνες. Ο μηχανικός αυτοκράτορας ονόμασε τον εαυτό του Όμνιους κι έθεσε τις βάσεις ενός νέου συστήματος διακυβέρνησης, αιχμαλωτίζοντας τους ταπεινωμένους Τιτάνες. Έτσι, εκείνοι που υπήρξαν κυρίαρχοι της Αυτοκρατορίας για έναν αιώνα υποχρεώθηκαν να γίνουν υπηρέτες ενός υπολογιστικού δικτύου.

Στις παρυφές του ανθρώπινου σύμπαντος, η Σύμπραξη των Ευγενών κατόρθωσε να αποκρούσει τις επιθέσεις του Όμνιους. Όμως, ο πόλεμος μεταξύ των σκεπτόμενων μηχανών και του τελευταίου πυρήνα ελεύθερων ανθρώπων έμελλε να διαρκέσει για πολλά χρόνια ακόμα.

ΙΙ. Η Μπατλεριανή Τζιχάντ και η Νέα Αυτοκρατορία

Τα χρόνια που ακολούθησαν αποτέλεσαν μία από τις κρισιμότερες περιόδους της ανθρώπινης ιστορίας. Η ηγεσία της Σύμπραξης των Ευγενών, καταβεβλημένη από τις κλιμακούμενες επιθέσεις του Όμνιους, αδυνατούσε να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων. Η ανθρωπότητα αναζητούσε απεγνωσμένα έναν νέο ηγέτη. Τότε ήταν που εμφανίστηκαν στο προσκήνιο ο Ξαβιέ Χαρκόννεν, κυβερνήτης του πλανήτη Σαλούζα Σεκούντους, και η μνηστή του, Σερένα Μπάτλερ. Ο ρόλος της Σερένα έμελλε να είναι τέτοιος, ώστε το όνομά της έγινε συνώνυμο μιας ολόκληρης εποχής. Αυτό το οποίο συνειδητοποίησε η Σερένα ήταν στην ουσία του αρκετά απλό: οι άνθρωποι δεν πολεμούσαν απλώς εναντίον των σκεπτόμενων μηχανών. Η αντίστασή τους ήταν κάτι παραπάνω από μια ένοπλη εδαφική διεκδίκηση. Για τη Σερένα Μπάτλερ, μια σκεπτόμενη μηχανή ήταν ένα βδέλυγμα, μια κατάφωρη παραβίαση των νόμων της φύσης. Η σκέψη κι η αυτοσυνείδηση θα έπρεπε να αποτελούν αποκλειστικό προνόμιο του ανθρώπινου είδους. Κάθε παρέκκλιση από αυτόν τον κανόνα έθετε υπό αμφισβήτηση την ίδια την τάξη του σύμπαντος. Οι σκεπτόμενες μηχανές έπρεπε να αφανιστούν.

Τα λόγια της Σερένα Μπάτλερ έγιναν η πολεμική ιαχή της Μπατλεριανής Τζιχάντ κι ενέπνευσαν τη βασική εντολή της Καθολικής Βίβλου της Οράγγης: “Ου ποιήσεις σεαυτώ μηχανικόν κατασκεύασμα ομοιάζον ανθρωπίνω πνεύματι”. Το μήνυμα διαδόθηκε γρήγορα. Οι μάζες πήραν φωτιά από τη νέα αυτή αποκάλυψη. Η Σερένα Μπάτλερ ήταν πλέον η φωτισμένη ηγέτιδα εκατομμυρίων ανθρώπων, και η Τζιχάντ, η σταυροφορία εναντίον των σκεπτόμενων μηχανών, έδωσε στον πόλεμο μια νέα τροπή. Την ίδια εποχή ιδρύθηκαν οι πρώτες σχολές νοοσωματικής εκπαίδευσης, σημαντικότερες από τις οποίες ήταν η Αδελφότητα των Μπένε Τζέζεριτ και οι Μέντατ, οι ανθρώπινοι υπολογιστές.

Για αρκετά χρόνια ο πόλεμος συνεχιζόταν αμείλικτος κι οι στρατιές του Όμνιους εξακολουθούσαν να πετυχαίνουν καθοριστικές νίκες έναντι των εχθρών τους. Οι άνθρωποι θα έπρεπε να αναζητήσουν ένα νέο όπλο που θα τους πρόσφερε το συγκριτικό πλεονέκτημα στη σταυροφορία τους εναντίον των σκεπτόμενων μηχανών. Μετά από μια σειρά παράδοξων συγκυρίων, ο Tίο Χόλτζμαν, το όνομα του οποίου έμελλε να γραφτεί με χρυσά γράμματα στην ιστορία της ανθρωπότητας, θα διατυπώσει μια σειρά από μαθηματικούς τύπους που θα οδηγήσουν στην ανακάλυψη του ενεργειακού πεδίου που φέρει το όνομά του. Σχεδόν ταυτόχρονα, σ’ έναν σχεδόν ξεχασμένο πλανήτη στις παρυφές της Παλαιάς Αυτοκρατορίας, ανακαλύπτεται το μπαχαρικό μελάνζ, η ουσία που διευρύνει την ανθρώπινη συνείδηση. Λίγο καιρό αργότερα, η πρακτική εφαρμογή των θεωριών του Χόλτζμαν σε συνδυασμό με τη χρήση μελάνζ θα επιτρέψει στον Αουρέλιους Βένπορτ και τη Νόρμα Κένβα να πραγματοποιήσουν το πρώτο ταξίδι στο υπερδιάστημα. Η ανθρωπότητα είχε αποκτήσει πλέον το συγκριτικό πλεονέκτημα που τόσο πολύ χρειαζόταν. Η Μάχη του Κορρίν ήρθε ως επιστέγασμα ενός μακροχρόνιου πολέμου. Οι σκεπτόμενες μηχανές αφανίστηκαν. Οι φυσικοί νόμοι αποκαταστάθηκαν. Η Μπατλεριανή Τζιχάντ είχε πετύχει.

Το τέλος του πολέμου σηματοδότησε την άνοδο του Οίκου των Κορρίνο στον θρόνο της νεοσύστατης Αυτοκρατορίας. Την ίδια εποχή ιδρύεται η Λάντσρααντ, ως φυσική συνέχεια της Σύμπραξης των Ευγενών. Με απώτερο στόχο τη διαμόρφωση ενός κοινά αποδεκτού πλαισίου, οι νέες δυνάμεις ξεκινούν τις εργασίες της Μεγάλης Οικονομικής Συνόδου, κατά τη διάρκεια της οποίας θα ιδρυθούν η Εμπορική Κοινοπραξία κι η Διαστημική Συντεχνία.
Η ισορροπία ισχύος μεταξύ του Οίκου των Κορρίνο και των Ευγενών Οίκων της Λάντσρααντ επισφραγίζεται με τη Μεγάλη Συνθήκη, η σημαντικότερη διάταξη της οποίας απαγορεύει τη χρήση ατομικών όπλων εναντίον ανθρώπινων στόχων. Στο πλαίσιο της Μεγάλης Συνθήκης περιγράφονται οι σχέσεις ανάμεσα στις δυνάμεις που αποτελούν τον επονομαζόμενο Τρίποδα της Αυτοκρατορίας.

Έτσι, δημιουργήθηκε η Νέα Αυτοκρατορία, ένα οικονομικό και πολιτικό οικοδόμημα που εκτεινόταν σε δέκα χιλιάδες κόσμους. Οι ισορροπίες ήταν όμως λεπτές κι αρκούσε μια μικρή μείωση της παραγωγής του μελάνζ για να αλλάξουν τα πάντα. Γιατί είχε γίνει από την αρχή κατανοητό πως το πολύτιμο μπαχαρικό που υπήρχε μόνο στον Πλανήτη Αρράκις αποτελούσε τον θεμέλιο λίθο της Αυτοκρατορίας.

(περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την Μπατλεριανή Τζιχάντ και τα γεγονότα που διαμόρφωσαν τον πολυεπίπεδο κόσμο του Dune μπορείτε να βρείτε στις σελίδες της τριλογίας Dune Legends)